BAJRAM Gerard de Nerval

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.FESTYNY W SERAJUNie będę mógł, niestety, opisać uroczystości odbywających się wewnątrz pałacu, bo taki mam już zwyczaj, że mówię tylko o tym, co widziałem na własne oczy.A jednak znałem już po części tło, na którym rozegrały się owe sceny.Każdy cudzoziemiec może zwiedzić rezydencje sułtańskie i meczety, w określone dni, za opłatą dwóch czy trzech tysięcy piastrów tureckich.Jest to suma tak poważna, że przeciętny turysta długo się waha zazwyczaj, zanim ją wyda.Jednakże, ponieważ za tę cenę można wprowadzić dowolną ilość osób, ciekawi składają się albo czekają, aż jakiś wielki dygnitarz przybyły z Europy, poniesie ten wydatek.Miałem sposobność zwiedzenia wszystkich gmachów, gdy bawił tu przejazdem pruski następca tronu.Jest rzeczą przyjętą, że w takich wypadkach Europejczycy, którzy się zgłoszą, bywają dopuszczeni do orszaku.Nie wdając się w szczegóły, które można przeczytać we wszystkich opisach podróży, nie zawadzi jednak określić położenia licznych zabudowań i ogrodów seraju, które pokrywają trójkąt lądu wrzynający się klinem pomiędzy Złoty Róg i Bosfor.Jest to całe miasto zamknięte wśród wysokich zębatych murów, z których w pewnych odstępach strzelają w górę wieże; łączą się one z wielkim zbudowanym przez Greków murem, ciągnącym się wzdłuż morskiego brzegu aż do zamku Siedmiu Wież, tworząc poprzeczną ścianę całkowicie zamykającą olbrzymi trójkąt Stambułu.Wśród zabudowań seraju znajduje się znaczna ilość starych konstrukcji: kiosków, meczetów albo kapliczek oraz budowli bardziej nowoczesnych, niemal w guście europejskim.Ogródki schodzące terasami, kwietne rabaty, altanki, wykładane marmurem rowki, ścieżki, na których kolorowe kamyki tworzą mozaikę, strzyżone drzewka i klomby najrzadszych roślin, przeznaczone są na miejsce spaceru dla dam.Inne znów ogrody w guście angielskim, ze stawami rojącymi się od ptactwa, wysokimi platanami, wierzbami i sykomorami otaczają kioski w najstarszej części seraju.Osobom bardziej znanym lub przychodzącym w interesie do któregoś z urzędników wolno krążyć w ciągu dnia po tych partiach seraju, które nie są przeznaczone wyłącznie dla kobiet.Przechadzałem się tam nieraz, czy to idąc do biblioteki, czy do skarbca.Pierwsza, gdzie dość łatwo jest uzyskać wstęp, zawiera ogromną ilość książek i ciekawych rękopisów, między innymi egzemplarz Koranu grawerowany na cienkich arkuszach ołowiu, które dzięki temu, że są w tak przednim gatunku, dają się przewracać jak zwykłe karty książki; ornamentacje są z emalii w nader świetnych barwach.W skarbca można podziwiać klejnoty cesarskie przechowywane od wieków.Są tam również w oddzielnej sali portrety sułtanów, a raczej ich miniatury, najpierw pędzla braci Bellini z Wenecji, z czasem innych malarzy włoskich.Ostatni z nich, miniaturę Abd ul-Medżida, namalował Francuz, Camille Rogier, któremu zawdzięczamy piękną serię współczesnych strojów bizantyjskich.Tak więc stare obyczaje życia w odosobnieniu i surowych warunkach bytu, przypisywane muzułmanom, ustępują pod wpływem postępu, jaki niosą z sobą pojęcia współczesne.Po przekroczeniu pierwszej bramy wjazdowej zwanej Portą, dwa ogromne dziedzińce poprzedzają główny korpus Seraju.Dziedziniec położony na pierwszym planie, otoczony niskimi krużgankami, bywa często widownią ćwiczeń paziów, którzy współzawodniczą w zręczności, gimnastyce i konnej jeździe.Pierwszy dziedziniec, gdzie każdy ma dostęp, robi wrażenie sielskie, zarośnięty jest bowiem drzewami i pnączami rozpiętymi na kratkach.Ma on jedną osobliwość: olbrzymi marmurowy moździerz, który z daleka wygląda jak otwór studni.Przeznaczenie tego moździerza jest całkiem szczególne.Starto by w nim na proch odpowiedniej wielkości tłuczkiem muftiego, najwyższego dostojnika Islamu, gdyby przypadkiem nie spełnił swoich obowiązków.Ilekroć dygnitarz ów składa wizytę sułtanowi, musi przejść koło olbrzymiego moździerza, w którym, być może, zakończy swój żywot.Zbożny lęk, jaki widok ten budzi w ludzkich duszach, sprawia, że jak dotąd ani jeden mufti nie naraził się na podobne tortury [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Pokrewne