[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W opozycji do tej sublimacji, Kostas Papaioannou lubił opowiadać następującą anegdotę: Psellos, mędrzec pełniący w Konstantynopolu najwyższe funkcje, w tym godność patriarchy, opowiadał młodemu cesarzowi Michałowi: „Nie widzisz już ulotnego światła, lecz wyraźniej postrzegasz światło inteligibilne, więcej, jesteś obecnie w stanie kontemplować światłość nieskończenie wyższą od stworzonego światła, ulotnego i inte-ligibilnego: niestworzone światło Taboru”.Chwilę wcześniej kazał wykłuć mu oczy.7.Prawosławie rosyjskieTeologia prawosławna jest subtelna.Opiera się na patrologii greckiej, która jest bardziej różnorodna od łacińskiej i trudniejsza w interpretacji.Nie należy oczekiwać, że może być przyjęta od razu przez lud do niedawna jeszcze niepiśmienny.Zdaniem Florowskiego była ona także źle nauczana w rosyjskich akademiach teologicznych9.Od czasów Piotra Wielkiego carowie czuwali nad podległością Cerkwi i nałożyli na nią dyscyplinę wzorowaną na Kościołach protestanckich w Prusach i Szwecji.Elementy teologii protestanckiej zmieszały się z prawosławną.Mimo to prawosławie jest czynnikiem spajającym naród rosyjski.Stanowiło również zasadę jedności w cesarstwie bizantyjskim.Poczucie jedności w prawosławiu było nawet silniejsze pośród ludu niż u dostojników.Ten pierwszy, prowadzony przez mnichów, którzy są jego inspiratorami i reprezentantami, był zawsze bardziej nieprzejednany w materii dogmatycznej i dyscyplinarnejniż cesarz i wyższa hierarchia kościelna15.„Lud jakoś żywiołowo i bezpośrednio pojmuje dogmat i instynktownie wie, kiedy ten naprawdę jest zagrożony; nie waha się przed mobilizacją w celu jego obrony, nawet z użyciem siły”16.To właśnie lud prowadzony przez mnichów doprowadził do klęski unii Kościołów proklamowanej w 1439 roku we Florencji.Rosyjski metropolita Izydor po powrocie do Moskwy trafił natychmiast do więzienia.Wielki książę wiedział, co robi.Poczucie nierozerwalności rosyjskości i prawosławia jest wciąż żywe i głoszone bardziej intensywnie niż kiedykolwiek po siedemdziesięciu latach komunizmu.Sołżenicyn nie dopuszcza możliwości, aby Rosjanin porzucił prawosławie na rzecz innej religii bez jednoczesnego wyrzeczenia się rosyjskości.Taka jest również dzisiaj pozycja patriarchy Cyryla, mocno popieranego przez Putina i państwo rosyjskie.Ten, kto wstępuje do innego Kościoła, jest heretykiem, heretycy zaś nie byli tolerowani w cesarstwie wschodnim.Jest równocześnie zdrajcą swojej ojczyzny.Książę Gagarin, który w XIX wieku stał się jezuitą, gorzko tego doświadczył17.Niewielka jest jednak szansa na to, aby dawny chłop rosyjski lub współczesny obywatel rozumieli spór o Filioque i o pochodzenie Ducha Świętego od samego Ojca.Jest rzeczą oczywistą, że lud dołącza do świętej religii prawosławnej niezliczoną liczbę przesądów, które są całkowicie,5 „Świat monastyczny Bizancjum odczuwał pogardę wobec Kościoła świeckiego i jego kompromisów z władzą cywilną (.).Jako że jego fundamentem była dostępność Boga dla wszystkich, pozwalał odrzucać w każdej chwili hierarchię pod pretekstem boskiego natchnienia".Mnisi triumfują, począwszy od XIV stulecia.A.Ducellier, Le Dramę de Byzartce, Paryż 1976, s.208.16 Ibidem, s.187.Mur Filioque stanowi granicę, którą można porównać do muzułmańskiego poczucia Ummy.17 Journal du prince lvan S.Gagarine, wydanie przygotowane przez P.F.Rouleau i Mireille Chme-lewsky ze wstępem P.F.Rouleau, Paryż 2010.Ten młody dyplomata nawrócony na katolicyzm i wyświęcony na jezuitę miał poważne przejścia z państwem rosyjskim.tolerowane przez władze i mieszają się z pobożnością.Dzieje się tak pod warunkiem, że pasują do religii narodowej i pozostawiają bez szwanku dominujący duch prawosławia.Ów duch wpaja się i podtrzymuje wśród ludu za pomocą dwóch czynników: liturgii oraz ikony.„Misterium liturgii prawosławnej w swej wspaniałości i pięknie przemawia bezpośrednio do rozumu, uczuć i wyobraźni obecnych na nabożeństwie i, według starej tradycji, posłowie ruscy poszukujący prawdziwej wiary, gdy znaleźli się na liturgii w konstantynopolitańskiej świątyni Hagia Sophia, jak sami potem mówili, nie wiedzieli, gdzie się znajdują, czy w niebie, czy na ziemi”10.Temu właśnie ma służyć liturgia.Przenosi do nieba i stanowi fundament prawosławia.Dostarcza pierwocin przebó-stwienia.Jej piękno jest chwałą Boga wypełniającą świątynię.Kaznodziejstwo i nauczanie wiernych zajmuje niewiele miejsca obok smakowitego poczucia „słodyczy Kościoła”.Liturgia jest nie tylko upamiętnieniem, lecz także aktualizacją i odnowieniem wydarzeń z życia chrześcijańskiego.W noc Bożego Narodzenia nie tylko upamiętnia się przyjście na świat Chrystusa, lecz Chrystus naprawdę w tajemniczy sposób przychodzi na świat.Podobnie w Wielkanoc zmartwychwstaje.„Prawdziwie zmartwychwstał” - radośnie wykrzykują wierni, obejmując się nawzajem.(.) w drewnianej lub kamiennej kopule cerkwi rosyjskich z ich pełnym łaski ciepłem wyrażona jest ta cecha: (.) przebywanie w domu Ojca po dokonanym zjednoczeniu Bóstwa i człowieczeństwa.Takie jest podstawowe odczucie prawosławia, które bezpośrednio odbija się w kulcie.Kult jest bowiem świadectwem i odczuciem takiego właśnie rozumienia życia, prawdziwego widzenia Wcielenia Boga, spełnionego do końca w Zmartwychwstaniu.Z tej właśnie przyczyny prawosławie posiada realne doświadczenie pierwotnego chrześcijaństwa i jego radość11.Pewien życzliwy prawosławiu teolog katolicki obserwuje jednak: „Otoczenie liturgiczne, które stanowi tło pobożności, które tworzy poczucie wspólnoty z rzeczywistością boską, zbyt często chyba zwodzi: prowadzi do pomieszania emocji religijnej - jakkolwiek głęboką i szczerą by ona była - z tym, co jest substancją życia w łasce, z miłością angażującą całą wolę”12
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
© 2009 Każdy czyn dokonany w gniewie jest skazany na klęskę - Ceske - Sjezdovky .cz. Design downloaded from free website templates